Restauratie houtwerk Gewelfschildering Nieuwe Kerk, Delft
Uitname en Conservering Schildering Gewelfdelen
Gewelfschildering Nieuwe Kerk Delft Rijksmonument
De gewelfschildering van de Nieuwe Kerk in Delft is in 1926 geschilderd door Jacob Por, een toenmalige restaurator betrokken bij de restauratie van de kerk toendertijd. Bijzonder dat wij nu als ‘collega’s’ bijna 100 jaar later het weer herstellen. Voor die tijd was er nog geen eiken gewelfhout geplaatst, vaak uit kostenoverwegingen, er was een verlaagd plafond zou je kunnen zeggen. De spanten waren al wel voorbewerkt met groeven en tussenspanten om de planken te bevestigen. Ten tijde van deze restauratie was toegang nodig tot de goot en dakspanten daarvoor moesten uit elk gewelf vak vier tot vijf planken tijdelijk gedemonteerd om restauratie aan de kapvoet mogelijk te maken. In totaal zijn 70 planken geconsolideerd en gedemonteerd, houttechnisch gerestaureerd, tijdelijk opgeslagen en teruggeplaatst. Ook is een deel van de kap gereconstrueerd omdat enkele delen ontbraken. Als laatste handeling is de gehele schildering geconsolideerd.
- consolidatie van de schildering met cyclododecaan;
- uitname planken vijf rijen hoog uit elk van de 14 vakken;
- opbergen in speciaal daarvoor gemaakte kisten voor tijdelijke opslag van restauratie aan kapvoet, sporen, trekbalk, dakbeschot en goot;
- scheuren verlijmen aan enkele planken;
- uitlijnen van sporen;
- schoonmaken messing en groef planken;
- montage in kap met behulp van rvs schroeven (glaslatschroeven) met identieke kopgrootte en diameter als de eerder verwijderde messing spijkers;
- aanhelen van missende gewelfdelen met speciaal gemachineerd kwartiers eiken met identieke messing en groef afmetingen om op oude delen aan te kunnen sluiten;
- consolidatie en ontstoren van hevigste leksporen van regenwater die over de schildering waren ontstaan.
In 2013 benaderde de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed ons bij een restauratie opgave en behandelplan van het houten tongewelf met daarop een schildering van Jacop Por uit 1923. Dit resulteerde in een uitgebreid onderzoek naar de loslatende en kwetsbare schildering door schilderij restauratoren M. de Visser en S. Smelt en onderzoek via lab UVA en lab Mauritshuis.
Ten tijde van de opening van de kerk had ik een Radio intervieuw bij BNR BOUWMEESTERS – Klik om te beluisteren (scroll naar de laatste 2,5 minuut)
Uitvoering en begeleiding:
Fotografie: Caro Bonink
Fragiele schildering, moet geconsolideerd worden voordat de plank kan worden aangeraakt
aanbrengen tijdelijke consolidatie - door verdamping product wordt 0 situatie in 72 uur weer bereikt, met de verf ongeschonden en onaangetast.
Deze foto illustreert de nieuwe eiken kap die pas is geplaatst in 1923, waarvoor Jacop Por een eigentijdse schildering mocht maken, de kap en schildering is een toevoeging door restauratiearchitect Van der Kloot Meyburg.
Dit is een foto van het boek: Nieuwe Kerk te Delft, haar bouw, verval en herstel. Geschreven H. van der Kloot Meyburg, uitgegeven 1941